Natalie Zahle

Natalie ZahleNatalie Zahle (1827–1913) skólastjóri og menntafrömuður. Hún stofnaði virtan skóla fyrir stúlkur í  Kaupmannahöfn árið 1851 og mörg útibú frá honum næstu árin. Margir af fremstu femínistum Norðurlanda menntuðust í  skólum hennar. Þar á meðal nokkrar íslenskar konur, Elín Briem og Þórunn Jónassen.

Ítarefni:

Sigurlaug Gunnarsdóttir

SigurlaugSigurlaug Gunnarsdóttir (1828–1905) var stofnandi fyrsta kvenfélags á Íslandi. Saumakona og ljósmóðir. Hún beitti sér ásamt öðrum fyrir því að kvennaskóli hóf störf í Skagafirði árið 1877 og var hann fyrstu árin til húsa á heimili hennar að Ási.

Sigurlaug var jafnframt fyrst íslensk kvenna til að sauma skautbúning eftir teikningu Sigurðar Guðmundssonar málara

Ítarefni:

Ingibjörg Pálsdóttir

„Vestur í Önundarfirði gerðist það við hreppsnefndarkosningar í Mosvallahreppi 10. ágúst 1874 að tvær konur, þær Ingibjörg Pálsdóttir á Kirkjubóli í Bjarnardal og Steinunn Jónsdóttir á Hesti, greiddu atkvæði þegar þar var kosið í hreppsnefnd í fyrsta sinn samvæmt tilskipun um sveitarstjórn á Íslandi frá 1872.“

Ítarefni:

Sigþrúður Friðriksdóttir

sigþrúður
Mynd af sarpur.is

Sigþrúður Friðriksdóttir varð fyrsti formaður Hins íslenska kvenfélags þegar það var stofnað 26. janúar 1894. Hún var gift Jóni Péturssyni háyfirdómara og talið er að velgengi félagsins sé að hluta til tengd því hve áhrifamiklar konur völdust til forystu í því.

Það var viturlega skipað i 18 kvenna nefndina. Háyfirdómarafrúin var kjörin forseti. Hún hafði efni góð og góð húsakynni. Hún var höfðingi í lund og fyrirmannleg að vallarsýn. Um hana hlutu konur bæjarins að fylkja sér.

– Ragnhildur Pétursdóttir, „Fimmtíu ára minning Hins íslenska kvenfélags“, Nýtt kvennablað 1. maí 1944, bls. 1

Hún sat um tíma í ritnefnd ársriti félagsins

Hún var stjúpmóðir Jarþrúðar Jónsdóttur.

Ítarefni:

Ágústa Svendsen

Ágústa Svendsen (1835–1924) var fyrsta íslenska konan til að hefja verslunarrekstur en 1887 opnaði hún hannyrðaverslunina Refil í Reykjavík.

Ítarefni:

  • Auður Sveinsdóttir, „Verzlun Augustu Svendsen “, Hugur og hönd (1971), 26-29.
  • Björg Einarsdóttir, Úr ævi og starfi íslenskra kvenna, I. bindi, bls. 22-39.
  • Grein um Bréfasafn Águstu Svendsen sem birtist í Morgunblaðinu 2. desember 2001
  • Sigríður Th. Erlendsdóttir, „Reykvískar konur í atvinnulífinu 1880-1914“, Reykjavík miðstöð þjóðlífi, Ritstjóri Kristín Ástgeirsdóttir (Reykjavík: Sögufélag 1977), bls. 41-61
  • Vilhjálmur Þ. Gíslason, „Upphaf sérverslunar í Reykjavík “, Reykjavík í 1100 ár,  Helgi Þorláksson sá um útgáfuna (Reykjavík: Sögufélag 1974), bls. 190-203

Bréfasafn Ágústu er varðveitt á Kvennasögusafni.

Júlíana Jónsdóttir

Júlíana Jónsdóttir (1838–1917)  skrifaði og gaf út, fyrst íslenskra kvenna, skáldverk árið 1876. Það var ljóðabókin Stúlka.

Mynd af lestu.is
Mynd af lestu.is

Ítarefni:

  • Guðrún P. Helgadóttir, Brautryðjandinn: Júlíana Jónsdóttir skáldkona (Akranes: Hörpuútgáfan 1997)
  • Helga Kress, „En eg er hér ef einhver til mín spyrði: borgfirskar skáldkonur í íslenskri bókmenntahefð “, Borgfirðingabók 7. árg. 2006 bls. 7-32
  • Stúlka: ljóð eftir íslenskar konur, Helga Kress valdi efnið og bjó til prentunar, (Reykjavík, Bókmenntafræðistofnun Háskóla Íslands 1997) bls. 13-18
  • Bokmenntaborgin.is
  • Lestu.is
  • Wikipedia.is

Fjögur síðustu bréf Júlíönnu er varðveitt á Kvennasögusafni.

Sigríður Þorsteinsdóttir

sigríður þorsteinsdóttirSigríður Þorsteinsdóttir (1841–1924) stofnaði, ritstýrði og gaf út blaðið Framsókn mánaðarlega ásamt dóttur sinni Ingibjörgu Skaptadóttur árin 1895–1899. Blaðið lagði mikla áherslu á kvenfrelsismál og eins og sagt var frá strax í fyrsta tölublaði:

Aðaltilgangur Framsóknar er sá, að hlynna að menntun og sjálfstæði íslenzkra kvenna, og að undirbúa þær til að girnast og nota þau réttindi er aldirnar kunna þeim að geyma“.

Framsókn 8. janúar 1895, bls.1

Ítarefni:

Andrea Guðmundsdóttir

Andrea Guðmundsdóttir (1845–1911) saumakona á Ísafirði varð fyrst kvenna til að nýta sér kosningarétt kvenna til sveitarstjórna frá 1882.andrea guðmundsdóttir

Hún kaus í bæjarstjórnarkosningum á Ísafirði 1884.

Ítarefni:

Torfhildur Hólm

Torfhildur Hólm (1845–1918) rithöfundur og útgefandi. Hún var fyrsti rithöfundur á Íslandi til að skrifa sögulega skáldsögu og hún var fyrsta íslenska konan sem skrifaði skáldsögu.

Ljósm: Þjóðminjasafn Íslands
Ljósmynd: Þjóðminjasafn Íslands

Hún gaf út tímaritið Draupni á árunum 1891-1908. Það er fyrsta blaðið á Íslandi sem var ritstýrt af konu.

Ítarefni:

Nicoline Weywadt

Mynd af vef hérðasskjalasafns Austfirðinga
Mynd af vef Hérðasskjalasafns Austfirðinga

Nicoline Weywadt (1848–1921) var fyrsta íslenska konan til að læra ljósmyndun. Hún var við nám í Kaupmannahöfn 1871–1872. Hún flutti eftir það á Djúpavog og tók þar myndir. Árið 1881 opnaði hún ljósmyndastofu á Teigahorni í Berufirði.

Ítarefni:

  • Aðalheiður Halldórsdóttir, Ljósmyndin og myndlistin. Lokaverkefni til B.Ed.-prófs. 2009 Skemman.
  • Inga Lára Baldvinsdóttir, Ljósmyndarar á Íslandi 1845-1945. (JPV útgáfa, Reykjvaík 2001)